گزارش جلسه نقد کتاب «اندیشه اسلامی ۱»
آذر ۱۳, ۱۴۰۱
در سایه توفیقات الهی جلسه نقد کتاب اندیشه ۱ با نگارش حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری و با حضور ناقدان ارجمند حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای سید مجتبی احمدپناه و حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب اقای دکتر حسنعلی سلمانیان و جناب آقای دکتر محمد اصلانی و نویسنده محترم در روز چهارشنبه منعقد شد.
در ابتدای جلسه نگارنده کتاب به پیشنهادی بودن سرفصل‌ها و ساختار کتاب اشاره کرده و تنها وظیفه تحقیق و نگارش کتاب را به عهده خود دانسته است و با بیان اینکه از نظر ایشان فلسفه معاصر نیازمند پرداخت بیشتری است و شایستگی قرارگرفتن به عنوان سرفصل را دارد و اگر سرفصل‌ها به انتخاب نویسنده بود ساختار کتاب متفاوت از کتاب حاضر می‌شد؛ افراط در این زمینه را جایز ندانسته است زیرا در این صورت با محتوای کلی درس اندیشه اسلامی که طبیعتاً مبیّن و معرف افکار اسلامی است ناسازگار خواهد شد. در ادامه ایشان دانشجویان را به دو گروه تقسیم کرده‌اند. دسته اول گروهی که با مباحث اعتقادی آشنایی قابل قبولی دارند و دسته دوم گروهی که آشنایی بسیار کمی از مباحث معارفی و اعتقادی دارند و از نظر ایشان کتاب حاضر برای گروه دوم نگاشته شده است و سعی نگارنده بر این بوده است که از بیان اصطلاحات پیچیده خودداری کرده و تا حد ممکن به روان‌نویسی و ساده‌نویسی متن اهتمام کند.
پس از بیانات نویسنده نوبت به نقادان محترم رسید. در ابتدا حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمدپناه به ضرورت توجه نویسنده به محتوای کتب درسی درآموزش و پرورش اشاره کرده و نیز یکی از الزامات نگارش کتاب درسی دانشگاهی را عدم غفلت از شبهات فضای دانشگاه عنوان کردند. از نگاه ایشان نویسنده از مثال‌های بروز و کاربردی و مؤثر که موجب ماندگاری در ذهن دانشجو است استفاده نکرده است و این امر سیره امامان ما از جمله امام هادی(ع) است. از نگاه ایشان به بحث شرور کم پرداخته شده و از سوی دیگر حجم پرداخت مسئله قضا و قدر و جبر و اختیار بسیار است همچنین امکان بیان اقسام مختلف توحید که بحثی کاربردی است وجود داشته که مؤلف از آن غفلت ورزیده است.
پس از ایشان حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سلمانیان پس از بیان امتیازات کتاب از جمله محتوای غنی و استفاده صحیح ازآیات و روایات و تحقیقات گسترده که نشان از تسلط نویسنده به موضوعات کتاب است به نقاط ضعف آن اشاره کرده‌اند. نخست استفاده از واژگان و اصطلاحات پیچیده عربی است. دیگر آنکه دو درس اول کتاب بسیار پرحجم بوده و نیز محتوای مطالب کتاب در حد و اندازه ۴ واحد درسی است. ایشان در ادامه به فقدان بحث‌های معرفت‌شناختی اشاره کرده و عدم طرح آن را مایه عدم سیر منطقی اندیشه و تفکر قلمداد کرده است. افزون بر این ایشان ورود به بحث کتاب را غرب‌ستیزانه دانسته و آن را موجب عدم همراهی دانشجو با محتوای کتاب و درس اندیشه دانسته است.
پس از ایشان جناب آقای دکتر اصلانی به عنوان ناقد سوم به ایراد سخن پرداخته‌اند. ایشان درس اول و دوم کتاب را دارای مطالبی دانسته‌اند که هنوز اثبات نشده و در درس‌های آینده و حتی در درس اندیشه اسلامی ۲ به اثبات می‌رسد. از نگاه ایشان نویسنده تحت عنوان جهان معاصر همه محتوای ذیل آن را مربوط به تفکرغرب مطرح کرده است در حالیکه جهان معاصر شامل فرهنگ و تمدن شرقی نیز بوده و آن هم مانند غرب باید مطرح می‌شدند. از دیگر اشکالات کتاب حاضر از نگاه دکتر اصلانی ارجاع دانشجو به کتاب‌های دیگرتحت عنوان (مطالعه بیشتر) است که اساساً دانشجو امکان استفاده از آن را ندارد مانند کتاب ایضاح المراد در ادامه جلسه نگارنده کتاب به توضیحاتی ناظر به ایرادات عنوان شده ناقدان پرداخته و برخی از اشکالات را وارد دانسته و کتاب را قابل اصلاح دانسته است اما برخی از موارد را وارد ندانسته و دلیل خود را عنوان کرده است.
در پایان جلسه نیز برخی از دانشجویان حاضر به بیان دیدگاه‌های خود پرداخته‌اند از نگاه دانشجویان نباید کتاب درسی با مثال‌های زیاد همراه باشد زیرا در این صورت تبدیل به کتاب خودآموز شده و موجب پیدایش احساس بی‌نیازی از کلاس و استاد در دانشجو می‌شود. برخی از دانشجویان نیز پیشنهاد داده‌اند که شایسته است درس اندیشه با بحث‌های سلبی شروع نشده بلکه از نیازهای انسان شروع شود.
