کتاب « جستاری در اخلاق الله از منظر عرفان مسلمان » منتشر شد
آبان ۲۲, ۱۴۰۳
قرآن کریم، سنت معصومان علیهم السلام، احادیث و تاریخ، همگی بر اهمیت اخلاق و زندگی بر مدار اخلاق تأکید فراوان دارند تا آنجا که میتوان تخلق به اخلاق اسلامی را لبّ و گوهر و نیز هدف غایی تشریع احکام دینی دانست. زندگی بر مدار قرآن آدمی را مستعدّ اشعه‌های معرفت و انوار قدسی ساحت ربوبی می‌نماید که ثمره آن نزدیکی و قرب به الله تعالی است. از منظر عرفان و عارفان مسلمان نیز، تخلق به اخلاق الهی می‌تواند زمینه‌ساز شهود حق و دریافت حقایق قدسی گشته و آدمی را تا رسیدن به مقام فنا و بقاء بعد از فنا دستگیری نماید.
همانگونه که خوانندگان فرهیخته اطلاع دارند در دانش اخلاق از رویکردها و نظریه‌های گوناگونی با توجه به نوع تعلق و نیز معیار ارزش سخن گفته شده است. رویکرهای اخلاق بندگی، فردی، اجتماعی، محیط‌زیستی و نیز نظریه‌های فضیلت‌محور، وظیفه‌گرا و غایت‌گرا از مهمترین این رویکردها و نظریه‌ها محسوب می‌شوند. موضوع این کتاب نوعی از اخلاق نزد عارفان است که از آن به «اخلاق الله» تعبیر می‌شود. اخلاق الله چنانکه نویسنده از قول عارفان تعریف می‌نماید، عبارت است از صفات الله،کنش و رفتار ارتباطی الله با خود، و یا با مخلوقات خویش. بر این اساس باید ریشه اخلاق را در صفات و کنش خود الله تعالی جستجو نمود. اما در اینجا پرسش‌های سترگی رخ می‌نماید. به عنوان نمونه مبانی و پیش‌فرض‌های نظریه اخلاق الله کدامند؟ راههای رسیدن و چگونگی این تخلق از چه طریقی است؟ آیا اساساً غیریت خالق و مخلوق مانع از تخلق و اتصاف به اخلاق الله نیست؟
در نوشتار حاضر که به قلم محقق گرامی حجت‌الاسلام دکتر محمدمهدی منادی سامان یافته است، سعی شده تا حدودی به نظریه اخلاق الله و نیز لوازم این نظریه از منظر عارفان مسلمان با روشی استنادی، استنباطی پرداخته شود. بدین منظور کتاب پیش‌رو در سه فصل و چندین گفتار سامان یافته است. فصل اول شامل «کلیات و مفاهیم» است که در آن برخی مفاهیم کلیدی بحث نظیر اخلاق، اخلاق الله و عارفان مسلمان تعریف و تبیین شده‌اند. فصل دوم نیز با عنوان « مبادی نظری، چیستی و امکان اخلاق الله» خود شامل دو گفتار است. گفتار اول «مبادی نظری و چیستی اخلاق الله» که در آن به مباحثی نظیر ارزش‌شناسی اخلاق الله، هستی‌شناسی اخلاق الله و نیز موضوع و محمول در گزاره‌های اخلاقی ناظر به خداوند پرداخته شده است و گفتار دوم با عنوان « امکان و اثبات اخلاق الله» که شامل اثبات اخلاق الله از منظر آیات و احادیث و نیز از رهگذر تعریف اصطلاحی است. فصل سوم با عنوان«منابع معرفت‌شناسانه اخلاق الله » نیز در دو گفتار به ترتیب به منابع عرفی نظیر قرآن کریم و عقل و نیز اخلاق انسان کامل و رابطه آن با فطرت پرداخته است.
این اثر در ۱۶۰صفحه از سوی انتشارات دانشگاه معارف اسلامی به زیور طبع آراسته شده است.
گروه اخلاق اسلامی از طریق شماره ۰۲۵۳۲۱۱۰۵۸۴ و رایانامه irs@maaref.ac.ir منتظر دریافت دیدگاه‌ها و نظرات ارزشمند خوانندگان ارجمند به ویژه استادان و صاحبنظران است تا با اعمال آن در چاپ‌های بعد، شاهد ارتقاء هر چه بیشتر این اثر باشیم. پست الکترونیکی akhlagh@maaref.ac.ir
جهت آشنایی بیشتر با مطالب این اثر صفحه‌های آغازین کتاب را در اینجا ملاحظه نمایید.