برگزاری کرسی ترویجی «آثار تمدنی خانواده مستحکم در سیره معصومان علیهم‌السلام»
تیر ۱۲, ۱۴۰۲
به همت معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی کرسی ترویجی با عنوان «آثار تمدنی خانواده مستحکم در سیره معصومان علیهم‌السلام» در تاریخ دوشنبه ۵ تیرماه ۱۴۰۲ در این دانشگاه برگزار شد. در این کرسی سرکار خانم دکتر پوران خدادادی (مدرس حوزه و دانشگاه) به‌عنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام جناب آقای دکتر امیرمحسن عرفان (استادیار دانشگاه معارف اسلامی) و جناب آقای دکتر محمدجواد فلاح (دانشیار دانشگاه معارف اسلامی) به عنوان ناقدین و نیز سرکار خانم دکتر عواطفی، به‌عنوان دبیرعلمی حضور داشتند.
در ابتدای این نشست سرکار خانم دکتر خدادادی ضمن توضیح شاکله و ساختار مقاله، اشاره کردند متغییر مستقل ایشان در این عنوان «آثار تمدنی» است نه «خانواده مستحکم»، لذا تمامی مباحث ذیل همین عنوان سامان یافته است. ایشان در ادامه توضیح دادند رکود تمدنی جهان اسلام متأثر از فرهنگ غرب، رکودی فرهنگی است که همه حوزه‌های تمدنی ازجمله خانواده را متأثر ساخته است. در بین نظریه‌های مطرح شده جهت حل این معضل و رکود، ایشان با محوریت نگاه تمدن‌گراها تنها راه‌برون‌رفت از این دوران را رجوع به منابع دینی و تمسک به سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام) می‌دانند که با ارائه الگوی مطلوب، بتوان وضعیت موجود را در راستای رسیدن به نقطه مطلوب سامان داد. بررسی و کنکاش در سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، مؤلفه‌هایی را در اختیار قرار می‌دهد که می‌توان به الگوی «خانواده مستحکم» دست‌یافت. توجه به خانوداه مستحکم به‌عنوان الگوی مطلوب معرفی‌شده از سوی معصومان(علیهم‌السلام) در بردارنده آثار تمدنی است که در مقاله حاضر به ۱۱ اثر توجه داده شده است. ایشان هدف از طرح این مباحث را توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان به فراهم ساختن چنین خانواده‌ای و ارتقاء دادن خانواده‌های معمولی به سمت تشکیل خانواده‌های تمدنی با نگاه دینی دانستند.
در بخش نقد ابتدا حجت‌الاسلام جناب آقای دکتر امیرمحسن عرفان ضمن تشکر از جسارت و تلاش سرکار خانم دکتر خدادادی به بیان نکات ارزشمندی پیرامون مقاله پرداختند که می‌توان نقطه‌نظراتشان را در سه محور کلی بیان کرد؛ ۱. بحث از ضرورت و اهمیت بحث؛ ۲. اشکالات ناظر به متن مقاله؛ ۳. بیان اهمیت‌های پژوهشی در راستای بحث موردنظر. در مورد بحث ضرورت، از فقر شدید موجود درباره کارکردهای تمدنی در حوزه‌های مختلف من‌جمله حوزه خانواده صحبت کردند و نوع کنشگری دشمنان اسلام را مطمح‌نظر قرار دادند. با این توضیح که تمدن شیطانی غرب انسان را به‌علت انسان بودن ذاتا محق می‌دانند نه مکلف. از این‌رو با بسط لذت‌گرایی درصدد تقدس‌زدایی از واژه‌هایی چون مادری، شأن مادری و خانواده هستند. ایشان تأکید کردند سوگمندانه خانواده آن‌چنان که بایدکانون تأملات و مداقات علمی قرار نگرفته است. در بخش دوم نیز ناظر به متن و ساختار مقاله اشکالاتی وارد کردند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت از:کلی بودن عنوان پژوهش، نپرداختن دقیق به دو واژه کانونی تحقیق یعنی«خانواده مستحکم» «سیره معصومان علیهم‌السلام» در متن تحقیق و جنبه تزئینی پیدا کردن آن، توجه به آثار بعیده به‌جای توجه به آثار قریب و ناظر به موضوع بحث، عدم ارتباط منطقی بین ۱۱ اثر ذکرشده، عدم تبیین و توضیح خانواده مستحکم، عدم مرزشناسی بین آثار ذکرشده و… . هم‌چنین بادقت‌نظر ویژه به تمایز پیوند مکتبی و خویشاوندی توجه داده و افزودند رصد گفتار اندیشه معصومان(علیهم‌السلام) و سنخ کنشگری اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، علاوه‌بر پیوند خانوادگی ناظر به پیوند مکتبی است که نامیراست. مطلب مهم دیگری که ایشان بیان کردند: توجه به نوع تفاوت خوانش اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و ما در رابطه با تمام موضوعات، ویژه موضوع استحکام خانواده است. در محور سوم نیز به مهم‌ترین موضوعات و اهمیت‌های پژوهشی ذیل خانواده و تمدن پرداختند که برای دانشجویان و پژوهشگران قابل توجه است.
در بخش دوم، جناب آقای دکتر محمدجواد فلاح نیز ضمن تقدیر و تشکر از زحمات سرکار خانم دکتر خدادادی نکات قابل توجهی ناظر به ساختار و متن مقاله ایراد فرمودند که در بسیاری از موارد با اشکالات جناب آقای دکتر عرفان همسو بود. مهم‌ترین نکات ایشان عبارت است از: کلی بودن عنوان مقاله، ابهام و نارسایی در بیان توضیح «خانواده مستحکم» و «آثار تمدنی»، ابهام و ایهام داشتن تیترها و… . ایشان هم‌چنین گفتند این خانواده مستحکم حتما مؤلفه‌هایی دارد که باید به آن توجه می‌شد و جای خالی آن در مقاله مشهود است. در رابطه با «سیره معصومان علیهم‌السلام» نیز تأکید کردند مطالب باید مبتنی بر قول و فعل معصوم«علیهم‌السلام» مستندسازی صورت می‌گرفت که از این‌جهت کاستی داشت. در ادامه بیان اظهار داشتند، اینکه کدام‌یک از ظرفیت‌های خانوادگی منجر به ظرفیت‌سازی می‌شود در متن پژوهش مشخص نیست و باید به آن توجه می‌شد. در ادامه نشست نیز سرکارخانم دکتر خدادادی ضمن تشکر از ناقدان محترم، بخشی از نقدها را پذیرفته و درصدد پاسخگویی به بخش دیگر از ایرادت برآمدند.
